2. Abdülhamid’in Fotoğraf Arşivi

Sultan 2. Abdülhamid şehzadelik yıllarında
Sultan 2. Abdülhamid şehzadelik yıllarında

1876-1909 yılları arasında 33 yıl Osmanlı tahtında oturan Sultan 2. Abdülhamid’in emri ile padişahlığı süresince çekilen fotoğraflar yakın tarihimizin en önemli fotoğraf arşivlerinden birisini oluşturmaktadır. Yıldız fotoğraf koleksiyonu olarak da bilinen 2. Abdülhamid fotoğraf arşivi dönemin tüm Osmanlı coğrafyasından görüntüler içermektedir. Arşivde eski İstanbul fotoğrafları özel bir yer tutar.

2. Abdülhamid’in fotoğrafçılığa karşı özel bir ilgisi vardı. Çekilen fotoğrafları bizzat kendisi gözden geçirir, güzel bulmadıklarının yeniden çekilmesini isterdi. Osmanlı topraklarında bulunan tarihi eserlerin fotoğraflanmasına özel bir önem vermiştir. Osmanlı coğrafyası dışındaki ülkelerden de fotoğraflar getirtmiştir. Fotoğraflar 2. Abdülhamid’in ikamet ettiği Yıldız Sarayında özenle muhafaza altına alınmıştır. Yıldız fotoğraf arşivinde toplam 35 bin civarında fotoğraf vardır. Bu arşiv kendi döneminde dünyanın en büyük fotoğraf koleksiyonlarından birisiydi.

Sultan 2. Abdülhamid’in  1909 yılında tahtan indirilmesi sonrasında Yıldız Sarayında bulunan kütüphane ve arşiv farklı devlet kurumlarına dağıtılmıştır. Cumhuriyet döneminde 1924 yılında Yıldız Sarayı Kütüphanesinin kitaplarının İstanbul Üniversitesine devrine karar verilmiştir. Kitaplarla birlikte fotoğraf koleksiyonu da İstanbul Üniversitesine geçmiştir ve günümüzde üniversite kütüphanesinde korunmaktadır. 2. Abdülhamid fotoğraf arşivinin kataloğuna İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi web sitesinden erişebilirsiniz.

2. Abdülhamid fotoğrafçılığa Osmanlı Devletinin tanıtımı ve propaganda açısından da önem veriyordu. Yıldız fotoğraf arşivinden seçilen çok sayıda fotoğraf dönemin en güçlü devletleri olan İngiltere, Fransa ve Amerika Birleşik Devletleri ve Almanya’ya gönderilmiştir. ABD’ye gönderilen yaklaşık 1800 fotoğraf Kongre Kütüphanesinde bulunmaktadır. Bu fotoğraflar dijitalleştirilerek kütüphanenin web sitesinden kullanıma sunulmuştur.

Yıldız Fotoğraf Arşivinden yaklaşık 2000 fotoğrafa buradan erişebilirsiniz: ABD Kongre Kütüphanesi 2. Abdülhamid Fotoğraf Arşivi  

Yıldız Fotoğraf Arşivinden Birkaç Örnek

İstanbul Boğazı, Tophane (Nusretiye) Camii civarı
İstanbul Boğazı, Tophane (Nusretiye) Camii civarı

 

Bursa'dan bir görünüm. Yıldırım Bayezit Camii civarı.
Bursa’dan bir görünüm. Yıldırım Bayezit Camii civarı.

2. Abdülhamid fotoğraf arşivinde şehir ve bina fotoğraflarının yanı sıra insan fotoğrafları da önemli bir yer tutmaktadır. Güzel bir örnek: İstanbul Hasköy Kadınlar Hastanesinde veremliler koğuşu.
2. Abdülhamid fotoğraf arşivinde şehir ve bina fotoğraflarının yanı sıra insan fotoğrafları da önemli bir yer tutmaktadır. Güzel bir örnek: İstanbul Hasköy Kadınlar Hastanesinde veremliler koğuşu.

Osmanlı döneminde kız öğrenciler
Kız öğrenciler

 

2. Abdülhamid'in Muhafız Alayından askerler
2. Abdülhamid’in Muhafız Alayından askerler