Kil tablet nedir?
Bu yazıda Kil tablet nedir? sorusunun cevabını bulacaksınız.
KISACA ÖZET
Kil tablet nedir?
Kil tablet Eski Çağ uygarlıklarında çivi yazısını yazmak için kullanılan kilden yapılmış levhadır. Sümerlerin M.Ö. 3000’li yıllarda çivi yazısını bulmalarından sonra kullanılmaya başlanmıştır. Sümerler, Akadlar, Asurlar, Elamlar, Babilliler, Hititler gibi birçok uygarlık tarafından kullanılmıştır. Kil henüz yumuşakken yazılar ucu üçgen şeklinde olan kaleme benzer bir araçla kil üzerine yazılırdı. Daha sonra tabletler kurutulur ve bazen kurutulduktan sonra fırınlanırdı.
Kil nedir?
Kil; suyla karıştırıldığında yumuşak ve esnek hamur haline gelen ve kolayca biçimlendirilen bir toprak çeşididir. Doğada bol miktarda bulunmaktadır. Kil insanlık tarihinin çok eski dönemlerinden beri kullanılmaktadır. Kurutularak ateşte pişirildiğinde sert ve sağlam bir malzeme haline gelir. Tarihteki en yaygın kullanım alanı çanak, çömlek, tabak ve testi gibi ev araçlarıdır.
Kil tablet ve Çivi Yazısı
Çivi yazısı insanlık tarihinde icat edilen ilk yazı sistemidir. Milattan önce 3000’li yıllarda Mezopotamya’da Sümerler tarafından geliştirilmiştir. Sümerlerde yazı malzemesi olarak genellikle kil tablet kullanılıyordu.
Kil hamurundan yapılan tabletlerin üzerine, henüz hamur yumuşakken ucu üçgen şeklinde olan kaleme benzer bir aletle işaretler kazınıyordu. Bu araç genellikle kamıştan yapılırdı. Yazılar yazıldıktan sonra tablet kurumaya bırakılırdı. Tablet kurutulduktan sonra bazen fırında pişirilerek daha dayanıklı hale getirilirdi.
Yapılan bu işlemler sayesinde tabletler çok sağlam malzemelerdir. Bin yıllar boyunca bozulmadan günümüze kadar ulaşmışlardır. Arkeologların kazılarda bulduğu binlerce tablet sayesinde Anadolu ve Mezopotamya uygarlıkları hakkında ayrıntılı bilgilere sahibiz.
Kil tabletler çoğunlukla devlet işleriyle ilgili resmî kayıtların ve ticaretle ilgili kayıtların tutulması için kullanılıyordu. Ancak ele konular bunlarla sınırlı değildi. Tabletlerde dinî, sosyal ve kültürel hayatın hemen her yönüyle ilgili konular işlenmekteydi. Tabletlere şiir, masal ve destan gibi edebi eserler yazılırdı. Ayrıca tabletler mektup işlevi de görmekteydi. İnsanlar iletişim kurmak için kil tablet üzerine yazdıkları mektupları birbirlerine gönderirlerdi.
Kil Tablet Hangi Uygarlıklarda Kullanıldı?
Tabletler ilk olarak çivi yazısını bulan Sümerler tarafından kullanılmıştır. Daha sonra Akadlar, Elamlar, Asurlar, Babilliler gibi Mezopotamya uygarlıkları tarafından kullanılmıştır. Asurlu tüccarların çivi yazısını Anadolu’ya taşıması sonrasında Hititler çivi yazısını ve kil tabletleri kullanmıştır. Anadolu’da Hititlerden sonra Urartular da çivi yazısını ve kil tabletleri kullanmıştır.
İnsanlığın ilk kütüphanesi kil tablet şeklinde yazılmış metinlerden oluşuyordu. Dünya tarihinde bilinen ilk kütüphaneyi Milattan önce 600’lü yıllarda Asur kralı Asurbanipal kurmuştur. Bu kütüphanede on binlerce tablet bulunuyordu. 19. yüzyılda bu kütüphanenin kalıntıları bulundu ve 30 bine yakın tablet keşfedildi.
