Kurtuluş Savaşında İtalyan İşgalleri

Birinci Dünya Savaşından sonra Anadolu’da İtalyanların işgal ettiği yerler Antalya, Muğla, Burdur, Afyon, Akşehir ve Konya gibi Batı Akdeniz ve İç Ege’de kalan bölgelerdir. Diğer işgalci güçlerden farklı olarak, İtalyanların işgal ettiği şehirlerde ciddi bir direniş olmamıştır. İtalya daha sonra işgal ettikleri bölgelerden herhangi bir savaş yapılmadan geri çekilmiştir.

KISACA ÖZET
İtalyanlar Nereleri İşgal Etti?
İtilaf devletleri Birinci Dünya Savaşına katılması için İtalya’ya Akdeniz ve Ege bölgesinde topraklar vaad etmişlerdi. Mondros Ateşkes Antlaşmasından sonra İtalyanlar bu bölgelerde işgale başladılar. Önce 1919 yılının Mart ayında Antalya işgal edildi. Daha sonra Kuşadası, Bodrum, Fethiye ve Marmaris gibi Menteşe bölgesindeki sahil şeridi, Muğla, Konya, Burdur, Afyon, Söke ve Akşehir bölgeleri işgal edildi.
İtalyan İşgali Nasıl ve Ne Zaman Sona Erdi?
İtalyanların İngilizlerle ilişkileri bozuldu. Çünkü İngilizler İzmir ve çevresini İtalyanlara vaat ettikleri halde, daha sonra bu bölgeleri Yunanlara vermişlerdi. Yunan işgalleri başlayınca İtalyanlarla Yunanlar arasında rekabet başladı. Bu dönemde İtalya kendi içinde siyasi ve ekonomik karışıklıklar yaşıyordu. Ayrıca Kurtuluş Savaşında Ermeniler ve Yunanlılar karşısında alınan başarılar İtalyanları endişelendirmişti. Bu şartlar karşısında 2. İnönü Savaşı sonrasında çekilmeye karar verdiler. Sakarya Savaşı sonunda ise çekilme tamamlandı. Böylece İtalyan işgali herhangi bir çatışma ve savaş yaşanmadan sona ermiş oldu.

İtalyanlar Anadolu İşgaline Nasıl ve Ne Zaman Başladı?

İtalyanlar 1. Dünya Savaşı öncesinde Almanya ile anlaşarak İttifak devletleri grubunda yer aldılar. Ancak savaş başlayınca Almanya’nın yanında savaşa girmediler. İtilaf devletleri yaptıkları vaatlerla İtalyanları yanına çekti. Vaatler arasında Akdeniz ve Ege bölgesinin büyük bir kısmının İtalyanlara verilmesi de vardı. Savaş sırasında İtilaf devletleri arasında yapılan gizli paylaşım antlaşmalarında bu durum tasdik edildi.

1. Dünya Savaşı bitince İngiltere, İtalyanlara verdiği sözlerin bazılarını tutmadı. Çünkü Doğu Akdeniz bölgesinde kendi menfaatlarini tehlikeye atacak güçlü bir İtalyan varlığı istemiyorlardı. Bunun için İzmir ve çevresini Yunanistan’a vaat ederek bu ülkenin savaşa girmesini sağladı.

Mondros Ataşkes Antlaşmasından sonra diğer İtilaf güçleri gibi İtalyanlar da Anadolu’da işgallere başladı.İşgaller öncesinde telgraf istasyonu ve okul gibi bazı kurumlar kurarak bölgedeki varlıklarını güçlendirmişlerdi. İşgaller 28 Mart 1919’da Antalya’nın işgal edilmesiyle başladı. Bölgede çıkan bazı asayiş olaylarını bahane eden İtalya, güvenliği sağlama iddiasıyla işgalleri gerçekleştiriyordu. Halka yaptıkları propagandada onların can ve mal güvenliği sağlamak için geldiklerini söylüyorlardı.

İtalyanlar Nereleri İşgal Etti?

İtalyan işgali Antalya ile başladı. Ardında 24-25 Nisan 1919 gecesinde Konya işgal edildi. İtalyanlar daha sonra deniz kıyısına yöneldiler. 1919 Mayıs ayı içerisinde Menteşe bölgesi kıyı şeridi işgal edildi. Burada İtalyanların işgal ettiği şehirler arasında Fethiye, Bodrum, Marmaris ve Kuşadası vardı. Daha sonra Yunanların İzmir’i işgali karşısında İtalyanlar Ege bölgesine yöneldiler. Söke, Afyon, Akşehir ve Çine’yi işgal ettiler. Bundan sonra Burdur ve Isparta’ya yöneldiler. Isparta’da İtalyan işgaline karşı ciddi bir tepki ortaya çıktı. İşgale karşı miting tertip edildi. Halkın tepkisi konusunda hassas olan İtalyanlar buradan vazgeçerek, tüm güçlerini Burdur’a yönettiler. 28 Haziran 1919’da Burdur işgal edildi. Böylece İtalyanların işgal ettiği yerler Güney Ege bölgesine kadar yayılmış oldu.  23 Temmuz 1919’da da Muğla işgal edildi. Böylece Anadolu’da İtalyanların işgal ettiği bölgeler Batı Akdeniz ve Ege bölgesinin güney kısımları kapsamış oldu.

İtalyanlara Karşı Neden Direniş Olmadı?

1. Dünya Savaşından sonra Anadolu’daki Fransız, Ermeni ve Yunan işgallerine karşı ciddi bir halk direnişi olmuşken, İtalyan işgallerine karşı bölge halkından ciddi bir karşı koyma gerçekleşmemiştir. Bunun sebeplerinden birisi İtalyanların halka çok iyi davranıp kalplerini kazanmaya çalışmasıdır. Hastane açıp bölge halkını tedavi ediyorlar, köylülere işlerinde yardım ediyorlardı. İtalyanların işgal ettiği yerlerde halka iyi davranılması ciddi bir direnişin çıkmamasının en önemli sebeplerinden birisidir.

Bir diğer önemli sebep bölge halkı açısından İtalyanların Yunan işgallerine karşı bir nevi kalkan görevi görmesidir. Yunanlar, İtalyanlarla hemen hemen aynı dönemde İzmir ve çevresini işgal ederek, Ege’nin iç bölgelerine doğru ilerlemeye başlamışlardı. Yunan askerleri halka kötü muamele ediyorlardı. İtalyanların işgal ettiği bölgelere Yunan askerleri girmediği için, bu durum halk açısından Yunan işgalinden korunmanın bir yolu olmuştu. Hatta İtalyanlar, Yunan işgal bölgesinden kaçan halka yardım ediyorlardı. Bu durum İtalyanlara karşı duyulan tepkiyi azaltıyordu.

İtalyan İşgalinin Sona Ermesi

İtalyanların İşgal Ettiği Yerler Neden Boşaltıldı?

İngiltere’nin Yunanistan’ı desteklemesi yüzünden İngiltere ile İtalya’nın arası açılmıştı. Diğer İtilaf devletleri de İtalya’nın isteklerine destek vermiyordu. İtalya müttefikleri arasında yalnız kalmıştı. Sadece Anadolu’da değil, Adriyatik bölgesinde de hayal ettiği topraklara kavuşamamıştı. Savaşı kazanan İtilaf devletleri arasında yer almalarına rağmen, halkta kandırılmışlık ve yenilmişlik duygusu hakimdi. Ekonomik kriz tırmanıyordu. Bu atmosferden yararlanmak isteyen Mussolini’nin önderliğini yaptığı Faşist Partisi iktidarı ele geçirmeye çalışıyordu. Tüm bu sebeplerle İtalya’da ciddi iç karışıklıklar yaşanıyordu.
Öte yandan Kurtuluş Savaşı başlamış ve Ermenilere ve Yunanlara karşı ilk önemli başarılar kazanılmıştı. Bu şartlar karşısında İtalya işgal ettiği yerlerden çekilme kararı aldı.

İtalyan İşgali Ne Zaman Sona Erdi?

İtalyanların işgal ettiği yerlerden çekilme kararı Milli Mücadelenin gücünün ve kararlılığının ortaya çıktığı 2. İnönü savaşı sonrasında alındı. Ancak arkasından gerçekleşen Kütahya-Eskişehir Muharebesinde Türk birliklerinin Yunanlar karşısında yenilgiye uğraması üzerine İtalya çekilme işlemlerini durdurdu. Sakarya Savaşından sonra Kurtuluş Mücadelesinin başarıya ulaşacağı ortaya çıkınca İtalyanlar işgal ettiği bölge ve şehirlerden kesin olarak çekildi. Böylece İtalyanların işgal ettiği şehirler ve bölgeler düşman işgalinden kurtulmuş oldu.